In nauw overleg en op verzoek van de gemeenten die betrokken zijn bij het opstellen van dit actieplan zijn de navolgende beleidslijnen gedefinieerd waarbij het nationaal niveau de lokale aanpak kan ondersteunen:

• Vergroten van de weerbaarheid en binding aan de samenleving van individuen en groepen die vatbaar zijn voor polarisatie en radicalisering, en hun omgeving (ouders/opvoeders etc.);
• Vergroten van competenties van het lokaal bestuur en professionals die veel met jongeren en jongerengroepen werken;
• Vroegtijdig isoleren, indammen en keren van polarisatie en radicalisering.

Beleidslijn 1

Vergroten van de weerbaarheid en binding aan de samenleving van individuen en groepen die mogelijk vatbaar zijn voor polarisatie en radicalisering, en hun omgeving.

Om polarisatie en radicalisering te voorkomen, is het nodig de factoren te onderkennen die een katalyserend effect kunnen hebben op een radicaliseringproces dat door een jongere wordt doorgemaakt of die anderen ertoe brengen jongeren hierin (stilzwijgend) te steunen. Het gaat erom mensen kansen te bieden om volwaardig in de Nederlandse samenleving te participeren. Naast het wegnemen van de voedingsbodems is het van belang dat burgers accepteren dat Nederland een open, pluralistische samenleving is waar diverse religies en leefwijzen naast elkaar bestaan.
Waardering voor de democratie en de rechtstaat en loyaliteit aan kernwaarden horen daarbij.

Acties

• Bevorderen van de kennis en vaardigheden van democratisch burgerschap onder jongeren die zich aangetrokken voelen door rechtsextremisme of islamitische radicalisering;
• Betrekken van ouders via onderwijs, inburgeringtrajecten en opvoedingsondersteuning bij de maatschappij en de ontwikkeling van hun kinderen. Ook leren van ouders om het gesprek aan te gaan met kinderen die zich aangetrokken voelen door radicaal gedachtegoed;
• Versterking van de binding van jongeren aan de samenleving door scholing, stageplekken en werk;
• Bevorderen kennis van jongeren in het algemeen over verschillende culturen en hun overeenkomsten, de beginselen van de democratische rechtsstaat, ons buitenlands beleid, religies en hun gezamenlijke, recente geschiedenis (via het onderwijs en maatschappijleer);
• Stimuleren van pluriform aanbod van (nietextremistische) interpretaties van de islam (via onderwijs, media en internet);
• Immigranten vertrouwd maken met de nederlandse rechtsorde en samenleving, waaronder het vergroten van kennis bij autochtone Nederlanders over religie en cultuur van ‘nieuwe Nederlanders;
• Contacten leggen en onderhouden met sleutelfiguren en moslimorganisaties ten einde gezamenlijk de weerbaarheid te vergroten;
• Nationaal duidelijk stelling nemen en weerwoord bieden aan radicale uitingen in de samenleving die mogelijk een voedingsbodem zijn voor polarisatie of zelfs radicalisering.

Beleidslijn 2

Vergroten van competenties van het lokaal bestuur en professionals die veel met jongeren en jongerengroepen werken.

Acties

• Ontwikkelen instrumenten/methodieken om weerwoord te bieden tegen radicale uitingen voor bestuurders, docenten, politie en jongerenwerkers. Stimulans om de discussie te blijven voeren met mensen die radicale ideeën uitdragen en daarbij duidelijk de grenzen van de rechtstaat aan te geven;
• Visievorming op specifieke vraagstukken die samenhangen met polarisatie en radicalisering.
  Voorbeeld: Hoe kunnen rijksoverheid en gemeenten samenwerken met maatschappelijke én religieuze organisaties zonder inbreuk te maken op de in Nederland gangbare scheiding tussen kerk en staat?;
• Inzet van teams van deskundigen, imams en islamgeleerden die ondersteunen bij het omgaan met toenemende polarisatie en/of radicalisering;
• Organiseren van regionale platforms waar bestuurders en professionals informatie kunnen uitwisselen en kennis kunnen halen;
• Organiseren van trainingen en workshops voor professionals.

Beleidslijn 3: Vroegtijdig isoleren, indammen en keren van polarisatie en radicalisering.