Een stageverslag van een maandstage gelopen in een

VORMINGSCENTRUM voor JONGE VOLWASSENEN

het centrum heet QBUS

en staat in LISSE


stagiaire: marcel van velzen
die in de jaren 1977 en 1978 het eerste jaar van de dagopleiding aan de HSA volgde.


1. Inleiding

2. De functie van Qbus

3. Over spanningsvelden tussen groepen deelnemers

4. Wat ik die 4 weken gedaan heb



1.  Inleiding

Ik heb mijn stageplaats voornamelijk gekozen omdat ik al vrij aardig bekend was met het centrum Qbus. Dit gaf volgens mij het voordeel dat ik geen lange inwerkperiode nodig had.

Over het algemeen heb ik het idee dat ik best wel tevreden
kan zijn over mijn stage.

Het stage verslag is behalve het tweede deel ook best wel aardig geworden.

Iedereen die bedankt wil worden wil ik hierbij bedanken.



mei 1978
marcel van velzen



2.  de functie van Qbus


Iets meer dan twee jaar geleden stapte ik er voor het eerste naar binnen. Een slecht verlicht deel van een ongezellig gebouw. Achteraf aan een straat die achteraf in het dorp ligt.
Het paadje naar de ingang kon ik vinden na er twee maal te zijn langs gelopen.

Ik was opzoek naar wat mensen met wie ik kon praten over dingen die mij bezig hielden. En die iets verder gingen de dan het schelden op de docenten bij mij op school.
Verder was ik het zat om elke avond tv te kijken en het rechtse gezeur daarop over mij heen te laten komen.

Ik had dus een vrij alternatief beeld van dat centrum waar jongeren kwamen. Dat alternatieve had het centrum echter voor het grootste deel achter zich liggen. Toch vond ik er wel voor een vrij groot deel wat ik er wilde vinden, alleen bij vrij weinig mensen die er kwamen.

Een vormingscentrum mag ook eigenlijk niet alternatief zijn. Zeker niet als men werkende jongeren wil bereiken tussen 17 en 30 jaar, waarvan de belangrijkste vrijetijdsbesteding kaarten in familieverband is. Vandaar dat in Qbus vrij regelmatig muziek van inferieure kwaliteit wordt gedraaid en mensen er avond aan avond kunnen dobbelen of kaarten.
Verder zijn er elke week zo'n twaalf activiteiten. Dit zijn volksdansen, koken, wereldwerkgroep, beatballet, engels, creativiteit (2x), yoga, een informatiegroep, een groep zich voor de gemeenteraadsverkiezingen bezighoudt met gemeentepolitiek en een videogroep.
Over het algemeen is de primaire doelgroep vrij aardig vertegenwoordigd in deze activiteiten. Hoewel minder in de praatgroepen als in bijvoorbeeld beatballet.

De doelstelling waaruit men de inspiratie haalt om dit op te zetten luidt als volgt:

De stichting stelt zich ten doel, één of meer centra te creëren waar de jonge mens
met anderen kan werken aan de ontplooiing van zichzelf ten einde:

- duidelijker zich te krijgen op zichzelf in de samenleving
- doelgerichter te kunnen werken aan zijn levensomstandigheden,
- een eigen bijdrage te kunnen leveren aan de ontwikkeling van de maatschappij,

zodat hij beter kan voldoen aan zijn opdracht als mens."

Vanuit de gedachte dat de werkende jongeren zich over het algemeen in de meest bekrompen positie bevinden, en omdat het subsidiesysteem het zo wenste, is de groep werkende jongeren van17 tot 30 jaar als primaire doelgroep gekozen.
Waarom niet uitsluitend werkende jongeren heeft als oorzaak dat er ook voor scholieren weinig mogelijkheden in de Bollenstreek zijn om zich op niet louter consumptieve wijze bezig te houden en omdat het niet in de doelstelling zou passen om groepen uit of op te sluiten.
Het deelnemersaantal verhoudt zich als 2/3 werkende jongeren en 1/3 scholier.

De staf houdt zich het meest bezig met het bedenken van trucs om mensen op zodanige wijze te beïnvloeden, dat ze beter in de doelstelling passen. Tenslotte leeft niet ieder mens naar de richtlijnen zoals die in de doelstelling staan omschreven.
Om dit tekort aan potentiële deelnemers op te vangen, is er bijvoorbeeld een cursus als beatbal1et, waar weliswaar een minimaal aantal mensen naar toe zal gaan om meer zicht te krijgen op zichzelf in de samenleving, maar waar het staflid toch probeert om deelnemers zodanig te beïnvloeden dat ze misschien nog wel een gelukkiger leven krijgen.

De deelnemers die er al jaren komen en waarin geen enkele verandering te bespeuren valt, die rustig door gaan met een uiterst konsumptief gedrag van bier drinken en dobbe1en, worden ervaren als hopeloze gevallen. Uit de mensen die in de dat ze ... het centrum komen een groeiende zelfstandigheid en een mi.. grote behoudendheid t.a.v. hun eigen mogelijkheden ten toon spreiden (volgens mij een kleine minderheid) haalt de staf de motivatie om verder te gaan op het moeilijke pad van de vormingswerker.

De organisatie van het centrum is zeker in theorie democratisch te noemen, Er bestaat een centrumraad waarin vanuit elke activiteit rnensen kunnen zitten, die door die activiteit zijn afgevaardigd. Deze centrumraad houdt zich bezig met inrichting van de ruimten, het opstellen (samen met de staf) van een programma en het afvaardigen van mensen in het bestuur of kommissies.
De centrumraad, in de huidige vorm, bestaat ongeveer twee jaar. In deze twee jaar is een groei te bespeuren in de dingen die zij doet. Mogelijkheden die zij heeft worden steeds beter benut.

De stichting VJV-Bollenstreek heeft twee centra, Qbus te Lisse en 't Krebol in Hillegom. Deze hebben allebei een centrumraad van waaruit iemand in het bestuur zit. De deelnemers van beide centra kiezen ook nog rechtstreeks iemand voor het bestuur, zodat er in totaal 4 deelnemers in een bestuur van 13 mensen zitten. Verder is er nog een stafvertegenwoordiger in het bestuur, een vijftal deskundigen en zijn er drie leden van het dagelijks bestuur.

De staf heeft natuurlijk ook een vrij grote invloed op het geheel. zowel omdat zij een vrij grote kennis heeft of zou moeten hebben van de dingen die in zo'n een centrum spelen, alswel omdat zij het beleid van de stichting moet concretiseren binnen de ruime marges die dat beleid toestaat.

In Qbus zijn 3 fulltime pedagogisch medewerkers en 1 part¬time. Een fulltime staflid moet 4 maal per week een groep van 13 mensen 3 uur lang hebben wil hij staflid blijven, om¬dat er subsidie gegeven wordt naar het aantal uren dat geproduceerd wordt.
De subsidie komt voor 70% van de rijksoverheid en voor 25% van de gemeente, 5 moeten de deelnemers zelf opbrengen. Bij die 5% moet nog wat worden opgeteld omdat niet alle benodigdheden binnen het subsidiesysteem betaald kunnen worden.

Het VJV heeft een landelijke organisatie, die als tussenpersoon functioneert tussen de centra en het ministerie van O&W. Er bestaat een landelijke vereniging die tweemaal per jaar en ledenraad heeft waar de leden het beleid van de vereniging bijvoorbeeld ten opzichte van de 0pen School moeten bepalen.



3. Over spanningsvelden tussen groepen deelnemers
met verschillende behoeften en waarden



Er komen vrij veel verschillende groepen binnen een centrum als Qbus. Er zijn huisvrouwen die op een cursus creatief of engels zitten, jongeren met weinig schoolopleiding die zich in de ontmoetingsruimte vaak nogal rumoerig gedragen, een serieuzere groep jongeren met wat meer opleiding, een wat oudere groep deelnemers met weinig opleiding die zich aan de bar bezig houdt met dobbelen dan nog een eveneens wat oudere groep bezoekers, voor een deel bestuursleden, die in de huiskamer komen.

Het huiskamergebeuren wordt als een vrij belangrijk onderdeel van het hele gebeuren in Qbus gezien. Het in groepen werken zoals dat volgens het subsidiesysteem moet, beperkt het vermogen aanzienlijk om op persoonlijke belevingen van deelnemers in te springen. En dat is iets wat wel degelijk noodzakelijk is, wil er een proces van bewustwording en zelfconfrontatie bij deelnemers te weeg worden gebracht.
Verder speelt het "samen" van de doelstelling een rol. In de huiskamer kunnen de verschillende groepen elkaar ontmoeten, en een bevruchting van elkaars ideeën te weeg brengen. Hier komen scholieren en werkende jongeren, mensen die zich wat alternatief lijken te gedragen en wat conservatievere mensen en oudere jongere mensen.

Een ideale situatie dus waarin iedereen zijn mogelijkheden op optimale situatie kan ontplooien zolang het niet ten koste gaat van de ander. Het is alleen jammer dat sommige mensen zich op zodanige wijze moeten gedragen dat daardoor de c ...voor andere mensen wel omlaag moet gaan. Een huisvrouw van 25 jaar zal niet zo gauw tussen een paar schreeuwende jongens gaan zitten. Een vrij grote groep deelnemers wordt hierdoor afgeschrikt om naar de benedenruimte te komen waar de ontmoetingsruimte is. Deze groep jongeren komt zeer rege1matig naar Qbus. Hoewel ze het niet als de ideale plaats zien het toch één van de weinige plaatsen waar ze zich wat vrij kunnen bewegen.
Overigens gebeurt het vrij regelmatig dat als om één uur de groep jongeren weggaat, er een groep wat oudere deelnemers binnen komt.

Op dit moment is het dus zo, dat de groep jongeren met weinig opleiding de sfeer -zeker in het begin van de avond- voor een groot deel bepaalt. Dit hoeft echter niet zo een erg probleem te wezen omdat dit ten slotte de primaire doelgroep is die op de bodem van de maatschappij leeft.
Behalve deze overheersende tendensen die zij bijna uit noodzaak hebben omdat het zich op die manier gedragen een deel van hun zelf is, heerst er zeker ook vanuit die groep een grote intolerantie naar mensen me een ander gedrag. Dit uit zich voornamelijk als er activiteiten worden georganiseerd waarin de verschillende groepen met elkaar op moeten trekken.
Met een kampeerweekend gingen mensen niet mee, omdat er ook mensen uit 't Krebol meegingen, waarvan sommige mensen uit¬ Qbus denken dat ze constant stoned zijn. Een probleem is nu of de beide centra apart een weekend moeten organiseren of ...ten ze het gewoon samen blijven doen.




4. Wat ik die 4 weken gedaan heb


Toen ik met mijn stage begon was ik al vrij goed bekend met het centrum.
Eén van mijn doelstellingen voor mijn stage was het uitwerken en verhelderen van het begrip vormingswerk.
Dit is voor een deel gelukt. Bij de mist die het vormingswerk toch nog weI voor me is kan ik nu wat begrippen neerzetten die enige aspecten op meer concrete wijze aangeven. Begrippen als bijvoorbeeld emancipatie en ontplooiing hebben een duidelijke en minder lege betekenis voor me gekregen.

In het begin van mijn stage heb ik verschillende activiteiten bijgewoond. Dit waren creatief, politiek, video, engels en ook bij de centrumraad heb ik gezeten.

Bij creatief heb ik glas beschilderd. Hoewel degene die de cursus begeleidde erg veel stof tot gesprek aanbracht was het mij erg moeilijk om tegelijkertijd met de creatieve bezigheden ook nog een gesprek te beginnen. We waren nu bezig met het overtrekken van wat truttige plaatjes op glas. Uitermate geschikt dus om de individuele ontplooiing op dusdanige wijze te stimuleren dat het grensverleggende gevolgen zou hebben.

Politiek is een kursus die vanaf januari tot de gemeenteraadsverkiezingen draait. Er zitten zo'n 6 mensen op met een verschillend opleidingsniveau. Ik was bij een korte evaluatie van de groep en ik had het idee dat zeker het deel van de mensen met wat minder opleiding nu minder ver van de politiek afstaan en het allemaal wat beter kunnen overzien.
situatie: Die avond waren er wat moeilijkheden binnen de groep met een jongen die vrij starre en ouderwetse omgangsvormen heeft. Een andere jongen kreeg er last van dat hij steeds maar met U werd aangesproken. Als begeleider moet je dan proberen de probleemstellingen voor beiden zo helder mogelijk te krijgen, en ze het verder maar zelf op te laten knappen.

Ik heb ook een keer bij de voorbereiding van een centrumraad gezeten. Deze centrumraad moet in de toekomst als een soort bestuur voor Qbus gaan functioneren, maar zover is het nog niet. Er is maar een kleine groep mensen die er zoveel tijd in investeert, dat zij de dingen waar zij mee bezig is ook voldoende kan overzien.

Video is volgens mij een uitermate geschikt middel om mensen van de manipulatieve eigenschappen van de tv, een fenomeen welke voor veel mensen in deze samenleving een zeer belangrijke plaats inneemt, bewust te laten worden, en om zo op creatieve wijze op aspecten van deze maatschappij te reflecteren.
Probleem is vooral bij dit laatste dat er in Qbus te weinig technische mogelijkheden zijn. Verder kwam de groep op mij als tamelijk ongemotiveerd. Op het moment dat ik er was, waren zij bezig met het maken van een bandje voor de landelijk deelnemersdag, welke ging over amusement op tv.

Bij engels leren wat mensen engels. In de vijf minuten voor en na de cursus praten zij wat met elkaar.
Natuurlijk heb ik bij verscheidene stafvergaderingen gezeten.
In Qbus of beter VJV-Bollenstreek zijn er drie verschillende soorten.

  1. Stafoverleg per centrum (Qbus apart, Krebol apart) Dit is één maal per week.

  2. Centrumleidersoverleg: De leiders van de staf van beide centra hebben samen met de coördinator éénmaal per week overleg, waar zij o.a. de stafvergaderingen doorpraten.

  3. Algemeen stafoverleg: De gehele staf is bijeen om over dingen die over wat langere tijd spelen te praten. Dit is één per maand.



De eerste stafvergadering was een algemeen stafoverleg. Er werd wat gepraat over het bereiken van de doelgroep en het vormingswerk. Het ene staflid sprak zich uit voor een minder democratisch en meer autoritair soort vormingswerk dan een ander.
In deze A.S.O. kwamen tamelijk fundamentele zaken naar voren waarvan ik dacht dat ze in het volgende A.S.O. terug zouden komen op een meer gestructureerde wijze. Hoe groot was de verbazing toen ik de agenda voor die vergadering in mijn handen kreeg. Die was werkelijk zo uniek dat ik niemand de letterlijke tekst wil onthouden:

"De ochtend is ingedeeld in drie discussie blokken:


De, bedoeling was echt aanwezig om dit allemaal van 10 tot 2 uur te laten gebeuren, waar tussendoor ook nog gegeten moest worden. Van de agenda kwam natuurlijk niets terecht. De vraag over de relatie tussen de doelstelling werd met paar klichés af gedaan, of men begon over iets totaal anders te praten. Het enige wat gedaan is, was het aankruisen van de activiteiten waarvan de staf dacht dat ze al of niet het volgend seizoen door moesten gaan. (dit dus zonder over leg met de centrumraad)

Bij een stafoverleg van Qbus ben ik één keer geweest. Een stagiaire werd geëvalueerd en een administratrice werd kwaad, omdat zij niet in haar nieuwsgierigheid werd bevredigd . probleem overigens op tamelijk vreemde wijze werd afgedaan.

Bij een centrumleidersoverleg waar ik bij zat werd voornamelijk gepraat over personeelsproblemen.

Verder ben ik nog mee geweest naar een kampeerweekend, een landelijke deelnemersdag van het VJV en heb meegedaan met dauwtrappen.

De laatste twee weken ben ik vrij intensief bezig geweest met een evenement dat Qbus aan het organiseren is. Dit evenement wordt georganiseerd om het te beperkende subsidiesysteem aan te vullen, zodat er wat meer dingen die noodzakelijk
zijn voor het werk gekocht kunnen worden. Het gaat via een fancyfair en een rommelmarkt. Hiervoor krijgen wij een grote veilinghal in het midden van het dorp. Voor de rommelmarkt worden huis-aan-huis spullen opgehaald. Ik was samen met nog een jongen belast met de coördinatie van de rommelmarkt. Behalve het financiële effect heeft zo'n actie ook goede resultaten naar het bekend maken van Qbus aan de bevolking van Lisse.

In mijn stage tijd heb ik ook nog met hulp van wat andere mensen een boekje gemaakt. Met daarin wat achtergrond informatie over Qbus en de veiling, rommelmarkt en fancyfair uitgebreider beschreven.
Dit boekje werd huis-aan--huis verspreid.

detail: Een feest wat op zaterdagavond 3 juni gepland was, na de rommelmarkt en fancyfair, kon niet doorgaan omdat er dezelfde avond een voetbalwedstrijd uit Argentinië op tv was.


Op deze manieren heb ik me die 4 weken best wel aardig bezig gehouden.

Overigens stop ik toch maar met de opleiding.

 

Outline Stageverslag

1. Inleiding  

2. De functie van Qbus

3. Over spanningsvelden tussen groepen deelnemers

4. Wat ik die 4 weken gedaan heb

>>>>>0<<<<<


Stageverslagen VJV-Bollenstreek        MA-School en Vormingswerk Jong Volwassenen