"ANTE PORTAS""ANTE PORTAS"
9 februari 1969
Aan de Bisschop van Haarlem,
Mgr.Th. Zwartkruis,
Haarlem.
Zeer Geachte Bisschop,
Beseffende te staan voor de poorten van een nieuwe wereld, stelt sociėteit "Ante
Portas zich ten doel, een permanente en zinvolle discussie te openen, om zo te
komen tot een adequaat samengaan van denken en leven in een "terra nova".
Om dit doel zo breed mogelijk uit te dragen zijn wij in Noordwijkerhout begonnen
met het organiseren van open bijeenkomsten waarop wij, uitgaande van een
kritische beschouwing van de huidige sociaal-culturele structuren en de vaak
verouderde maar nog steeds gehanteerde normen, zicht pogen te krijgen op de
toekomst.
Vanuit dit perspectief betreuren wij het, dat in deze tijd, waarin het mensbeeld
volkomen veranderd is, de kerk nog steeds een verouderd standpunt inzake
seksualiteit kan innemen op grond van een argumentatie, die "niet overtuigend"
is (cfr. Humanae Vitae en Sacerdotalis Coelibatus).
Wanneer we bovendien bedenken, dat de ongehuwde staat ons door Christus wordt
aanbevolen, maar aan niemand wordt opgelegd, komt ons een verplichte koppeling
van deze staat aan het priesterschap des te onbegrijpelijker voor, daar zij ons
de eigen waarde van zowel het celibaat als het priesterschap niet duidelijk voor
ogen stelt.
Wij vragen U daarom uitdrukkelijk de korte weg te bewandelen om in open
eerlijkheid tot een ontkoppeling van priesterschap en celibaat te komen,
desnoods tegen het standpunt van Rome in zoals ook Paulus Petrus "openlijk
weerstond", opdat de verkondiging van het Evangelie zelf weer het volle accent
kan krijgen.
Hoogachtend namens Ante Portas,
Peter Prins, secretaris;
Jan van Hensbergen, primus inter pares.
...............................
achterzijde brief voor adhaesie betuiging:
Ongetwijfeld zult u reeds begrepen hebben dat voorgaand schrijven naar de
bisschop van Haarlem gestuurd is.
Dit initiatief is het resultaat van de laatste werkbespreking, waarna een
drietal leden van de werkgroep de brief opgesteld hebben.
Deze brief is ook verstuurd naar de Amsterdamse studentenpastores, de leden van
sociėteit "Ante Portas" en naar de leden van de werkgroep Noordwijkerhout.
We dachten dat het een goede zaak was om op deze wijze onze mening aan de
bisschop kenbaar te maken.
Wanneer u zich ook achter deze brief kunt scharen, dan is het waarschijnlijk
wenselijk om dit schrijven te dupliceren en naar de bisschop te sturen.
Rest mij nog u te herinneren aan de volgende jongerenbijeenkomst, die op 21
februari in hotel van der Geest wordt gehouden.
Namens sociėteit "Ante Portas",
peter prins, secretaris.
..............................
Reactie van Broeder Hubertus, docent Pedagogiek, Didactiek,
Ontwikkelingspsychologie
aan Pedagogische Academie "de la Salle" op landgoed Hertenduin te Heemstede.
Heemstede, 13 februari 1969.
Aan De Sociėteit "Ante Portas"
te NOORDWIJKERHOUT.
Geacht Bestuur en Leden van de sociėteit,
Door toevallige omstandigheden kon ik kennis nemen, zij het slechts vluchtig,
van een brief die Uw sociėteit voornemens is te zenden, of al verzonden heeft
(de tekst was op dat punt niet duidelijk) aan de bisschop van Haarlem. Onderwerp
van het schrijven was de op het ogenblik in de actualiteit staande kwestie van
de ontkoppeling van priesterschap en celibaat.
Het is verheugend te constateren, dat een sociėteit als de Uwe zich
"geėngageerd" bezig houdt met wat de Kerk in beroering brengt en te mogen
vermoeden, dat U mensen in Uw kring heeft of er althans heeft binnengehaald, die
de aangelegenheid deskundig minstens theologisch en historisch hebben belicht.
Het kan immers moeilijk Uw bedoeling zijn, iets te verzenden dat eerder
lachwekkend dan indrukwekkend zou blijken.
Teleurstellend in het schrijven vond ik, dat er wordt gedaan alsof er door de
kardinaal of door de bisschop(pen) of door de provinciaal van de jezuļeten,
pater Hermans, nooit iets is gezegd, dat enige aandacht verdient, alsof de
bisschoppen alleen maar bezig waren een duidelijk uitgemaakte, goede zaak tegen
te houden, alsof de verbondenheid met het wereldepiscopaat en met Rome
kleinigheden waren waarmee je desnoods even afrekent, alsof, ten slotte, de
bisschoppen niet al stappen gedaan hebben bij de aangewezen instanties en
daarbij niet op een zekere spoed hebben aangedrongen. Maar spoed is niet het
allerbelangrijkste. Er moet op meer gelet worden dan op de windrichting van
vandaag.
Het schrijven van Uw sociėteit is m.i. voor een paar ingrijpende verbeteringen
vatbaar, met name waar zo iets gezegd wordt als: "in het licht van dit
perspectief betreuren wij het.." enz. Onmiddellijk daarvoor staat, dat men nog
bezig is met pogingen om zicht te krijgen op de toekomst.
Men zou dan goed doen,
nog even te wachten met het treuren.
Zou het niet wenselijk zijn, indien het nog kan, de tekst van Uw schrijven
zodanig te wijzigen, dat hij ongeveer als volgt zou kunnen eindigen:
........ "wel beseffend, dat wij niet ten volle competent zijn in deze
materie en met volledige waardering voor de staat van heil die zich vrijwillig
"onhuwbaar maken voor het Rijk Gods" spreekt de sociėteit "Ante Portas" haar
vertrouwen uit in het beleid van de Nederlandse bisschoppen en op grond van
bovenstaande overwegingen, de hoop, dat spoedig in verbondenheid met de
wereldkerk een regeling zal worden gevonden die aan de onvoorwaardelijk
verplichte samenkoppeling van priesterschap en celibaat een einde maakt en die
tot uitdrukking brengt een juiste waardering van al het goede dat de mens
gegeven is" ?
Met vriendelijke groeten
w.g. Broeder Hubertus
Herenweg 2, Heemstede.
..................................................Reactie SAP
18 februari 1969.
Aan de eerwaarde Broeder
Hubertus Peeters,
Herenweg 29,
Heemstede.
Waarde Broeder,
Uw schrijven dd. 13 februari hebben wij met vreugde ontvangen, daar (en zeker in
verband met dit delicate onderwerp) niets ons liever is, den een eerlijke, open
en zo groot mogelijke discussie.
Zoals U in onze brief aan de Bisschop van Haarlem ook wel gelezen zult hebben,
proberen we (voor zover het in ons bereik ligt) allerwegen de mens ervan te
doordringen, dat hij, dat wij allemaal op weg zijn en reeds staan "ante portas
terrae novae".
Dat wij dit doen door een kritisch beschouwen van de huidige structuren waarin
de mens is ingebed, en van de algemeen aanvaarde normen, waarmee hij zichzelf
vaak in slaap sust, en dat wij op die manier pogen een zicht te krijgen op de
toekomst en te komen tot een adequaat samengaan van denken en leven, beduidt
niet, dat wij onszelf een pretentie tot competentie aanmeten; niets is minder
waar.
Wij zijn ons onze beperktheid bewust, maar wij zijn er ook van doordrongen dat
wij datgene dat we hebben, zo goed mogelijk moeten gebruiken (Mt.25:29).
Daarom hebben wij voor het schrijven van de brief aan de Bisschop enige mensen,
in wie wij vertrouwen hebben, gevraagd ons bij te staan. Wij zijn pas
overgegaan tot het schrijven na enige uren deliberatie.
Het is helemaal niet onze bedoeling geweest, de verbondenheid met het
wereldepiscopaat en met Rome discutabel te stellen of welke persoon dan ook te
kleineren.
Wij hebben gemeend een brief te moeten schrijven, omdat wij de argumentatie die
de Kerk gebruikt niet overtuigend vinden en omdat wij ons meedenken en meeleven
willen betuigen, aan de Bisschop en aan de studentenpastores, die allen voor een
zeer ernstig dilemma staan.
Naar onze mening is de glans van het celibaat niet afhankelijk van het
priesterschap, evenmin als de glans van het priesterschap slechts door het
celibaat daaraan verbonden wordt.
Wij hebben respect voor het coelibatair priesterschap, maar voor ons hoeft dit
niet de enige vorm te zijn.
Daar onze brief aan de Bisschop reeds verstuurd is (en wij al een bedankje van
hem ontvangen hebben), kunnen wij op uw suggestie om het slot van de tekst te
wijzigen, niet ingaan.
Daarbuiten blijft het voor ons ook een vraag, of dit
nodig geweest zou zijn. U zegt namelijk hetzelfde als wij, alleen doet U het op
een nog sympathiekere manier.
Wij hopen, dat de brief door U nu in een ander licht gezien wordt, en zijn graag
bereid hier verder op door te gaan.
Met vriendelijke groet, mede namens Ante Portas,
Peter Prins, secretaris;
Jan van Hensbergen, pip.