inclusief denken
raften op cascadische versnellingen
globaliseren met regionale/lokale dynamiek
cascadische versnellingen in de ontwikkelingen van de mensheid
hertaling van excerpten uit hearings van sap "leven nu & morgen"
Je kan de loop der mensheid
vergelijken met een rivier
die niet altijd even gelijkmatig voortkabbelt, maar af en toe stroomversnellingen,
een waterval, soms ook een ondergronds vervolg kent.
Als wij willen bekijken op wat voor plek van die rivier wij nu zitten,
dan zullen we enkele ontwikkelingen van deze tijd moeten plaatsen
in de lijn van de geschiedenis.
De mens bestaat, voor zover we onszelf in "haar/hem" herkennen zo'n 200.000 jaar (zeggen wetenschappers) en heeft zich, de aarde verkennend, ontwikkeld tot die "hij/zij" nu is:
divers in cultuur wereldwijd;
continentaal in grote verscheidenheid;
in groeperingen karakteristiek;
als persoon uniek in bewustzijn.
Bekijken we enkele van de
meest in het oog springende ontwikkelingen,
cascadische versnellingen in
menselijke vermogens,
als:
-
Het voortbewegen.
Vanaf het moment dat de mens het dier leerde temmen en er een rijdier van maakte, heeft hij zich eeuwen lang niet sneller kunnen voortbewegen dan plusminus 40 kilometer per uur. Ongeveer het dubbele van wat hij zelf haalde.
Maar of er nou 2 of 6 paarden voor een wagen stonden, het voertuig ging niet harder dan het snelste paard liep.
De stoomtrein rond 1850 en omstreeks 1900 de auto brachten de volgende versnelling teweeg.
Een eeuw later is de raket in staat, de mens 40.000 km per uur te laten spacesurfen.
Dat is elf kilometer per seconde.
Het Denken.Tot sinds kort is de mens voor het maken van berekeningen aangewezen geweest op zijn vingers en verstand.
Werd het een beetje moeilijker, dan kwam er al gauw potlood of passer bij kijken.
Snelheid kon hij echter niet halen, voordat de eerste rekenformules werden bedacht.
Totdat de mechanische rekenmachine, al snel gevolgd door het elektronische brein, zijn intrede deed.
In 1954 was er een computer geconstrueerd die tot ieders verbazing 160 berekeningen per seconde kon maken.
Nu praten we over giga-berekeningen, waardoor ingewikkelde scenario's kunnen worden ontwikkeld.
Lijn van het denk/rekenvermogen:
Tot 1950 horizontaal daarna plotseling omhoog.
Zonder computer geen maanlanding in 1969.
Doordat de mens deze berekeningen kan "bevatten", is zijn denk- & voorstellingsvermogen in staat, ook een virtuele werkelijkheid te componeren en te onderhouden.
De vernietigingskracht.Met de uitvinding van het buskruit is deze kracht essentieel toegenomen. Daarna is hij vrij geleidelijk opgevoerd, door meer buskruit te gebruiken.
Met de toepassing van de atoomsplitsing is er echter geen sprake meer van een geleidelijke toename.
De explosieve kracht van dit moment is dan ook bijna onvoorstelbaar:
1944 zwaarste bom 11.000 kg: TNT-Lijn 11 centimeter.
1945 eerste atoombom 20 miljoen: TNT-Lijn 200 meter.
1954 20 megaton waterstofbom: TNT- Lijn 200 kilometer.
Plaats naast die explosieve vernietigingskracht dan nog de chemische en biologische vernietigingskrachten die de mens bedacht heeft.
Het moge duidelijk zijn, dat de mens ook op dit gebied wel bijzonder uniek is.
Hoogte- en afstandrecords.De mens steeg eind 1700 tot enkele honderden meters hoogte. Met een ballon weliswaar, maar los van de grond, niet hangend boven een ravijn.
Na 1900 is ook op dit gebied een relatief sterke versnelling waar te nemen, dankzij het vliegtuig.
Dan komt de raket die op een hoogte van 300 km de eerste mens in een baan rond de aarde brengt.
De maan op 400.000 km wordt kort daarop (1969) door de mens bereikt.
Het is wel moeilijk om hier nog van hoogte te spreken. Afstand zou beter zijn.
In de loop van enkele tientallen jaren schiet deze ontwikkelingslijn de ruimte in.
Inmiddels heeft "de voyager" met een "hallo, dit zijn wij"-image aan boord, ons zonnestelsel verlaten.
Gelukkig zit er geen mens van vlees en bloed in het voertuig hij/zij zou niet terug kunnen keren.
Bevolkingstoename & -organisatieTussen het begin van westerse jaartelling en 1700 was er een geleidelijke groei van de wereldbevolking van 8 per 10.000 mensen per jaar.
Daar is ook op dit gebied een versnelling ingetreden die thans loopt naar de 200 per 10.000 per jaar.
“terwijl ik 'welkom' zeg, zijn er op de aarde 11 kinderen bijgekomen”, leerde ik vroeger.
Ongeveer 6.000 jaar geleden ontstonden de eerste steden met wel honderden inwoners.
Nu zijn er wereldwijd megapolissen. Meer dan de helft van de mensheid leeft nu "geürbaniseerd".
Dat heeft zeer grote gevolgen voor de voedselproductie en -distributie in termen van duurzaam, veilig en betaalbaar.
Informatie & Communicatie.Dorpsomroeper, Tam Tam, Rooksignalen. Zichtbaar en hoorbaar in realtime. De audiovisuele communicatie was direct effectief, maar aan moment & afstand gebonden.
Spijkerschrift en papyrus overstijgen plaats en tijd.
Het Schrift, de Boekdrukkunst Telegrafie, Radio Televisie & Satelliet Hebben ook dit vermogen gigantisch vergroot.
Voor het eerst sinds zijn verspreiding over de wereld kan één mens de hele mensheid in realtime bereiken....
Nu kan een spreker wereldwijd gezien en gehoord worden door miljarden mensen op hetzelfde moment, desgewenst tevens in eindeloze herhaling.
In den beginne had de Oer-Pater / -Mater Familias aan één binnenplaatsje genoeg om alle informatie te bergen of aan de groep over te dragen.
Nu is via internet alle informatie bereikbaar in iedere huiskamer, op tablets, oculars of in 3d. En in een "notedop" neem je het overal mee naar toe.
Er zijn wel meer voorbeelden van overschakeling naar een hogere versnelling aan te geven, of van de omschakeling naar
een "andere" realiteit.
We zitten dus in een een volkomen nieuwe situatie, waar ons denken (ongeacht ons geloven of weten) zich aan zal aanpassen.
Dat vermogen heeft de mens in het verleden ondubbelzinnig aangetoond.Voor kinderen is veel "globaal normaal", wat voor grootouders zelfs nog regionaal "onvoorstelbaar" zou zijn.
"Inclusief denken" hoort daar ook bij.
Het doet dan ook recht aan de drie belangrijkste facetten van bewustzijn: geloven weten menenInclusief denken betekent:
-
onszelf niet superieur achten aan de buren, andersdenkenden of aan mensen met een ander gedrag, cultuur of religie.
-
de ander net zo serieus nemen in zijn bedoelingen als familie of vrienden.
-
bereid zijn om naar de ander te luisteren en de eigen overtuiging kritisch te bekijken
-
veranderingsbereidheid tonen in een maatschappelijk dynamische omgeving
Zo kan een ultieme basis ontstaan voor een globale samenleving met regionale/lokale dynamiek.We hebben gezien, dat de genoemde cascadische versnellingen ons "dwingen" tot inclusief denken, zoals een cascade de roeier "dwingt", als sportieve, creatieve uitdaging.
Het is een soort duw in de rug die wij krijgen van een ‘historische noodzaak’.Daarnaast is er ook nog een aantrekkingskracht, van buitenmenselijke oorsprong, die wij of "goed" of "natuur" danwel "god" of "statuur"
noemen en waarmee de universele menselijke waarde gestalte krijgt.Dit is een extra stimulans om inclusief te gaan denken.
INCLUSIEF DENKENEen denken dat er vanuit gaat, dat het welzijn van ieder persoonlijk niet bevorderd kan worden zonder de ander of ten koste van de ander, maar alleen als de ene mens tegelijk het heil van de ander beoogt en nastreeft.
Eist een andere tijd een ander denken, een ander leven, of beleven we instandigheden van een voortschrijdende ontwikkeling?
Zijn er overeenkomsten tussen deze tijd en een andere woelige tijd, ongeveer 500 jaar terug?
De overgang van 1400 naar 1500 was een onrustige tijd met ingrijpende veranderingen in het Europa van de "domeinen-cratie".
Domeinenstrijd & Roofridders.
De platte wereld werd ineens als "bol" ervaren;
Amerika werd "ontdekt".
Het christendom rond 900 in voorhang verscheurd in westers en oosters, Romeins en Byzantijns, versplintert vanaf 1500 boven de Alpen.
Er zijn Staten- en Godsdienstoorlogen.
De Hanzehandel "globaliseerde" West en Noord-oost Europa.
Met "globaal grazen" wordt "kapitaal" verzelfstandigd en financieren ondernemers oorlogen voor economische machtsposities in de overige werelddelen (VOC, de "Gouden" Eeuw)
Nu (2020) zijn er weliswaar overeenkomsten, maar in werkelijkheid zijn de hedendaagse veranderingen nog ingrijpender, omdat veel effecten van het menselijk handelen contraproductief zijn voor de instandhouding van de soort.
"Omgekeerd evenredig" aan die succesvolle ontwikkeling van mens en mensheid zien we een dramatische achteruitgang van de biodiversiteit.Inmiddels lijkt Europa met succes de macht van Koning, Kerk, Kapitaal beteugeld te hebben en hebben burgers meer rechtsbescherming dan ooit.
De lering die we uit de veranderingen rond 1500 hebben kunnen trekken, is:
De mens moet zich aanpassen, zodat hij veranderende omstandigheden aankan.
Tegenwoordig zien we allerwegen een bekritiseren van structuren & normen (universiteit, kerk, fabriek, samenleving).
Veel waarden waarmee de mens al jarenlang geleefd heeft, worden omvergegooid en geherwaardeerd.
Het zal echter allemaal vergeefse moeite zijn, als het denken zich daar niet bij aanpast.De mentaliteit zal mee moeten veranderen.
Het denkpatroon waarmee de mens nu in het algemeen nog leeft, is sterk antagonistisch, gebaseerd op tegenstellingen.Het is Oost tegen West,
Arm tegenover Rijk,
Zwart tegenover Wit,
Noord tegen Zuid.
Exclusief denkend,
de ander uit sluitend.En dat dit nog hecht in ons verankerd zit, blijkt wel uit opmerkingen die duiden op vooroordelen ten aanzien van bepaalde regionale en nationale volksgroepen en/of cultureel-etnische groeperingen:
“Dat is niets voor ons soort mensen”
"Anderen kun je niet vertrouwen"
"Wij zijn een uitverkoren groep"Doordat dit denken een blokdenken is ("wij" en "zij") leidt het al gauw tot vooroordelen, waardoor wantrouwen normaal lijkt.
Je groeit er in op en je weet vaak niet beter.
Gezien vanuit die cascadische versnellingen blijkt nu wel, dat we in een hachelijke situatie verblijven.Doordat onze aarde zo klein geworden is door de ‘sprongen’ van versnelde communicatie en versnelde voortbeweging, en zo vol wordt door
de "bevolkingsexplosie", en zo uiterst kwetsbaar door de sprong in vernietigingsmacht en de meedogenloosheid van gefrustreerde leiders,daardoor is een oude waarheid nu een dringende noodzaak geworden:
We kunnen alleen overleven door samen te leven.
Wij hebben elkaar nodig;
we mogen geen grenzen om ons heen trekken en de ander maar voor zichzelf laten zorgen.Heel de wereld is:
“gast aan tafel” of "thuis op de buis"
De grondslag van Inclusief Denken is het besef, dat de mensheid één geheel vormt en dat ik mijn medemens niet kan treffen zonder mijzelf te raken.
Integreren begint met ruimte bieden aan de ander.En het wordt elke dag een beetje meer onmogelijk, te handelen en te denken anders dan in solidaire vorm.
We kunnen dit vergelijken met omgangsregels.
Die worden aanvankelijk zeer rigide geformuleerd. Het meest veilig is echter, ze soepel te hanteren. Zo moeten wij nu, zowel ter wille van de ander als ter wille van ons zelf gaan denken.De urgentie van veranderen neemt toe,
naarmate de biodiversiteit van de aarde afneemt.Er zijn natuurlijk ook grenzen bij het inclusief denken.
Het betekent zeker niet dat je alles maar moet slikken om de vrede te bewaren.
Vaak is juist een fel protest nodig, als we merken, dat onrecht geschiedt.
Als we merken, dat iemand door verkeerde wegen te bewandelen zichzelf of anderen ten gronde richt, dan mogen we hem/haar daarop aanspreken. Maar ook hier gelden regels die eerder vanzelfsprekend dan opgelegd zouden moeten zijn.niets is inspirerender dan
voorbeeldig gedrag.gelukkig is de mens door de geschiedenis heen altijd zeer inventief en adaptief gebleken.
dit zijn excerpten uit hearings van
sociëteit ante portas
naar aanleiding van het boek
"inclusief denken"
van Feitse Boerwinkel, 1968.leven nu...& morgen?
was 50 jaar terug;
bijgewerkt in het heden vanwege een bijna ondragelijke urgentie, want de wereld is voor morgen bedoeld
Jezelf superieur achten werkt niet
en onverschilligheid is geen optie
als de link niet werkt: bel wereldalarmnummerbedenk ook,
dat globaliseren in termen van duurzaamheid en tevredenheid/menselijk geluk
"inclusief denken" vereist en "zelfkennis", de twee pijlers voor globaal bewustzijn.
-
