1961 Het Firmament 1975
 

1961
Uw zoon Henk werkt nu officieel in de zaak. Als vergoeding hiervoor ontvangt hij 15 gulden per week, alsmede loon in de vorm van vrije kost en inwoning.
Het uitbetaalde loon hebt u onder lonen geboekt; voor de verstrekte kost en inwoning hebben wij een overboeking gemaakt ten gunste van privé ad 780 gulden.
Zijn spaargeld wordt direct aan het zicht onttrokken. 
Loon dus: dertig gulden per week, de helft in de vorm van "vrije kost & inwoning". 

Van januari 1961 t/m juli 1961 is uw zoon Jan op het Internaat te Weert geweest.
De door u gemaakte kosten bedragen:
kleding 150 + zakgeld 26x2,50 65 + nota's Weert 474,44 = 689,44.
Wij zullen de Heer Inspecteur der Belastingen verzoeken, met deze buitengewone lasten rekening te willen houden.

Uw zoon Jan werkt sedert 1 juli 1961 bij u in de zaak.
Volgens uw mededeling heeft hij hiervoor de volgende vergoedingen ontvangen:
Zakgeld 26 x 3,50 =   91
kost en inwoning   = 390
kleding                 = 150
Totaal                     631
 

De omzet is gestegen met 6.050 gulden. Per saldo steeg de netto-bedrijfswinst met +- 4.015 gulden
De bruto-bedrijfswinst stijgt 7,74%, de netto-winst 52,84%. 

De verhuur aan zomergasten gaat ook steeds beter en levert al evenveel op als de totale lasten voor kantoor, administratie & accountant (551,00). De Ford Thames wordt vervangen door een Opel-bestel. 
Er wordt weer eens een flinke streep door de dubieuze debiteuren gehaald. Dat had de Firma zich klaarblijkelijk een tijdje niet kunnen permitteren.   

In de jaarverslagen van de Firma kwamen we 4 jaren tegen, waarin de dubieuze debiteuren  werden gespecificeerd, 1954, 1956, 1960, 1961.
In totaal werden er 24 gezinnen genoemd, waarvan er 8 éénmaal voor kwamen, 7 tweemaal, 5 driemaal en 4 viermaal. In de kolom 'totaal' de bedragen in guldens (fl), die hen zijn kwijtgescholden. In 'gem' het gemiddelde jaarbedrag dat per gezin werd afgeschreven.

Ook kwamen we Familie Zwart tegen bij de 'dubieuze debiteuren. In die 4 jaar is hun schuld driemaal 'afgeschreven'.
Ik herinner me, dat eind jaren 50 een van hun dochters trouwde en bij haar ouders ging inwonen. De Firma, Bakkerij & Kokerij sedert 1834, was gevraagd dat huwelijk met een feestmaaltijd enige glans te geven. Aan Meester Prins moest ik een paar krijtjes vragen. Die wilde m'n vader vermalen om op het vloerzeil van hun huiskamer uit te wrijven. Piet Failliet zou met zijn accordeon muziek komen maken en dan konden de feestvierders op het gladde zeil fijn dansen. Toen we het voorgerecht, een grote schaal Huzarensalade, naar hun huis in de Jansensteeg brachten, hoorden we al bij het huis van Broekhof de groenteboer, die nog met paard en wagen door het dorp zijn klanten langs ging, dat het groot feest was. En inderdaad, er werd in de kleine kamer rondom de tafel volop gedanst op de bekrijte vloer.

Een jaar later ontpopte Mijnheer Zwart zich als radiospecialist. Toen ons pas verworven apparaat plots rare geluiden begon te maken en de zenders van Hilversum niet meer te vinden waren, moesten we het maar even naar Mijnheer Zwart brengen. M'n vader had ervaren, dat die zeer deskundig was met geluidsapparatuur. Een uurtje later kwam de man hem al terugbrengen. "Van binnen even goed schoongemaakt en de buizen nagekeken". Het kostte een kleinigheidje. Een andere keer had hij een buis moeten vervangen, dat kostte iets meer. Zo kon mijnheer Zwart ons wel een keer of vier à vijf helpen, voordat we merkten dat een van de kleintjes, Jos of Leo denk ik, staande op een stoel naast de boekenkast, een knopje aan de zijkant van de radio kon verdraaien. Daardoor werd de middengolf met Hilversum omgezet in de 'lange golf' met alleen maar piepgeluiden. Maar, zoals gezegd: M'n vader heeft dat, net als m'n opa, de Familie Zwart nooit nagedragen.

1962
Uw zoon Henk heeft tot 1 april 1962 bij u in het bedrijf gewerkt, waarna hij in militaire dienst moest. Als vergoeding ontving hij 15 gulden per week alsmede loon in de vorm van vrije kost en inwoning. Uw zoon Jan heeft van 1 januari tot 1 september 1962 in uw bedrijf gewerkt. Hierna bezocht hij de Kweekschool te Heemstede.
Uw dochter Greet werkt sedert 1 april 1962 bij u in de zaak. Als vergoeding hiervoor ontving zij een zakgeld van 5 gulden per week, dat u onder onkosten hebt verantwoord. Bovendien genoot zij loon in de vorm van vrije koste, inwoning en kleding.
Uw zoon Sam is eveneens sinds 1 april 1962 bij u in de zaak werkzaam. Daar u echter voor hem kinderaftrek geniet, hebben wij geen overboeking voor genoten kost en inwoning gemaakt.

De omzet is gestegen met +- 7065 gulden; het bruto winstpercentage daalde echter met 1,4%, volgens u een gevolg van het feit dat u zelf niet meer bakt, maar het brood van derden betrekt.
Het onkostenverlies steeg met +- 2290 gulden, voornamelijk door de hogere uitgaven voor brandstof, electra, verpakkingsmateriaal, onkosten pand en autokosten.

Die autokosten werden mede veroorzaakt door winterse omstandigheden. Er was vanwege de drukke oudejaarsdag (op maandag dus met een weekenddienst) een auto gehuurd bij Hoogenboom. Ik zou met een jongere broer en zus extra bestellingen rondbrengen, zodat de dagelijkse broodbezorging zo goed mogelijk doorgang kon vinden. Halverwege de Heereweg slipte de auto en gleed tegen een tuinhek. Een paar huizen vóór garage Hoogenboom, die op dat moment geen extra auto beschikbaar had.
Dat werd een hele lange oudejaarsdag. Tot laat in de avond ploeterend door duinen van stuifsneeuw. In een ervan kwamen we een bus van het openbaar vervoer tegen.
Sommige klanten ontvingen pas na twaalven hun bestelde oliebollen.

"Doordat u meer eigen personeel in dienst hebt gehad stegen de lonen etcetera met 1230 gulden."
Per saldo daalde de netto-bedrijfswinst met +- 1445 gulden.
Als buitengewone lasten zijn aangemerkt: Arts (7,50), Tandarts (37,79) en ziekenfonds (490,31) = 535,60

"Volgens uw mededeling helpt uw echtgenote in de winkel en verricht zij ook nog andere zakelijke werkzaamheden. Een redelijke beloning hiervoor schatte u op 2000 gulden. Hiervan is 1/3 deel, 666 gulden, onbelast."

1963
Het jaar dat begon na een dip in de oliebollengrafiek en een verloving van Henk die veel weg had van een poolexpeditie (Jaarwisseling 1963: sneeuw- & ijsstormen).
De hulptroepen worden vervangen. Henk moet in militaire dienst per 1 april. Greet & Sam komen vanaf dezelfde datum meedoen. Voor zakgeld weliswaar, maar met een stijging van 42% ten opzichte van Jan, die in september weer naar school gaat, Pedagogische Academie "De La Salle".
"We hebben schoolmeesters nodig", zei z'n moeder op een ochtend.
Dit jaar heeft de Firma met pijn in het hart moeten breken met een eeuwenoude traditie, via Leyden, Wassenaar, Warmond  en vanaf 1834 in Noordwijkerhout: "kooken voor partyen en het dagelijks bakken van brood als "heerlijke verplichting".

Brood wordt nu betrokken bij Vermaat in Haarlem, de "fabriek" die voor de bakkerijen Van Hensbergen I, II, III en IV in Noord- en Zuid-Holland is gaan werken. Banket bakken we nog wel zelf. Koek & gebak stimuleren de winkelverkoop.

"Volgens uw mededeling helpt uw echtgenote in de winkel  en verricht zij ook andere zakelijke werkzaamheden". Van de redelijk geachte beloning wordt nog steeds 1/3 deel als "onbelast" aangemerkt (666,00). Ma werd dus voor een deel uit eigen knip betaald.
Een jaar waarin vooral Sam & Greet zich inzetten voor de Firma. Moeder blijft meewerken en in november kan er een Volkswagen-bestelbus worden aangeschaft.

Omdat er geen brood gebakken wordt, ontwikkelt de meelzolder zich tot studio/atelier met muurschilderingen, twee piano's, een harmonium en een contrabas?

1964
Wim heeft de plaats van Sam overgenomen in de zaak. In hout & metaal kon hij zijn draai niet vinden en voor schilderen had hij verkeerde streken. Ook voor hem wordt nog kinderaftrek genoten.
Op 18 juli neemt de dienstbode afscheid. Vanaf 1949 staat ze in de boeken onder: 

"Diverse opmerkingen, nr. 3: 
Het geldloon van de dienstbode hebt U onder lonen geboekt. 
De waarde van de aan haar verstrekte kost wilde U ten laste van privé laten". 

Vijftien jaar dezelfde formulering voor Jo Rolvers, Sjaan van der Voet, Trees van der Elst, Lida v.d. Barselaar, Bep Salman en wie waren er al niet, buiten de nichtjes die regelmatig hand- & spandiensten verrichtten..? 

op zondag 31 mei The Saints hebben opgericht. Vrij te besteden spaargeld bij elkaar 48,90 en een verplicht opgelegde contributie van 2 gulden per week. Frans moest voorlopig nog even met stokjes op de tafel slaan, maar op 19 oktober kon het eerste slagwerk worden gekocht,
dankzij een lening van Gerard Willemse, van wie we zelf de administratie mochten bijhouden.
 

1965
Wim & Greet dragen de Firma met het uitventen van brood, banket, koffie & limonade. Ze worden geholpen door twee Elly’s, aan wie gedurende 36 weken dagelijks een broodmaaltijd wordt verstrekt. 
De "bakkerij & kokerij sedert mei 1834 meermalen & met goud bekroond" wordt "banketbakkerij  & kokerij voor Hotel van der Geest". De omzet stijgt, maar boekverlies op de Broodoven drukt de netto-winst. 
Henk is uit militaire dienst en werkt bij de Copex. Die Firma staat in de boeken voor een forse order banketletters. 

1966
Moeder blijkt ineens ook te assisteren bij "het verpakken van koek, cake e.d.". De redelijk geachte beloning komt nu geheel ten laste van de Firma. 
Elly Hekkert vertrekt en Barbara verschijnt tussen de regels door in beeld. Ze krijgt zakgeld. Dat betekent ongetwijfeld, dat ze is ingezet in de Firma. 
Maar de netto bedrijfswinst stijgt met ruim 100%, mede door boekwinst op verkochte grond. Dat komt goed uit, want het 25-jarig huwelijksfeest moet worden gevierd. Voor duizend gulden meer dan het toenmalige telefoonnummer (263) wordt een feest gegeven voor familie & ondernemend Noordwijkerhout. 
Daarna gaan de gelukkige ouders op een lange vakantie, hen aangeboden door hun dankbare kinderen. Het is hun tweede vakantie. De eerste was de huwelijksreis, een weekend lang Hotel Juliana in Valkenburg. Met tante Alie en ome Sjaak die op dezelfde dag getrouwd waren.
Hun tweede vakantie was drie weken in Hotel Tres Caravellas aan de Spaanse kust bij Torremolinos. Voor het eerst in een vliegtuig!
Een nichtje uit Limburg kwam logeren voor de huishoudelijke ondersteuning van 9 verweesde kinderen en ome Jozef, die toevallig net bij ons logeerde op vakantie vanuit Morogoro, zou ons zieleheil bewaken.

In augustus wordt er weer een bakfiets bijgekocht. Wim heeft nog geen rijbewijs. 

De Firma opent met Oma G. een "rekening courant". Alles is courant aan haar, behalve haar rekening en ze wordt daarom, tot groot genoegen van Leo & Anneke, liefdevol in huis opgenomen. 
Ze komt binnen met een "zuiver vermogen" (19.868,18), dat voor 71,9 % bestaat uit uitstaande schulden, voor 27,5% uit een levensverwachting van 6 jaar, 1.1% uit vorderingen op uitstaande schuld en, naar haar eigen zeggen, met honderd gulden (0,5%) in haar knip. 
De mooie, royale ouderlijke slaapkamer, waar alle 9 kinderen minimaal een jaar hebben gewiegd, wordt haar residentie en zal daardoor later de familiehuiskamer worden.

1967
Volgens uw mededeling werkten uw kinderen Gretha, Willem en Barbara volledig in het bedrijf.
In verband hiermede hebben wij ten gunste der privé-rekening en ten laste der rekening "Lonen en sociale lasten" geboekt:
3 x (52 x 24,50 = 1274) is 3822 guldens

De oliebollengrafiek (in kas per 1 januari) toont al enige jaren ongekende hoogten. De verkering van Greet begint structureel zijn vruchten af te werpen. Door de bollenstof-afzuiger van Ton wordt het bakken van oliebollen & appelflappen uren langer volgehouden.
Geen last meer van tranende ogen en een baklucht die dagenlang in huis bleef hangen. De lucht werd richting straat geblazen en trok veel klanten met extra trek.

De grafiek is gebaseerd op het bedrag dat op oudejaar netto in de winkelkassa was binnengekomen, gerelateerd aan de klantenvorderingen per 1 januari.

1968
De zaken gaan goed in, maar de netto-winst loopt terug, omdat "de in het bedrijf werkzame kinderen thans een volwaardig loon werd gegeven". Moeder wordt in inkomen bijna gehalveerd, maar dat kan
klaarblijkelijk zonder toelichting.
Er wordt veel geld uitgegeven voor het personeel in de vorm van cursussen, die niet direct het belang van de zaak dienen. .....? signalen van nieuwe oriëntatie voor Margreet & Barbara?

1969
Volgens uw mededeling werkten uw kinderen Gretha en Willem volledig in het bedrijf. Barbara is overgestapt naar het directiesecretariaat van De Bavo. 
Midden in de kerstdrukte (1969) knijpt oma G. er tussenuit, in het jaar dat The Saints zijn gestopt.

De in 1969 als winst in aanmerking genomen lijfrenteverplichting à 4.728 gulden, betreft het vervallen van deze schuld in verband met het overlijden van uw moeder op 20 december 1969.

Oma van Hensbergen
met telefoon naast haar bed,
zodat ze naar beneden kon bellen.

de saints stoppen

Margreet & Wim zijn nog steeds in bedrijf. Een ontvangst van het waarborgfonds maakt duidelijk, dat Wim 25 weken van de weg af bleef. Hij was er met z’n brommertje door een auto afgereden, de sloot in en hield er een gebroken been aan over. 
Henk is in oktober getrouwd. Dat leverde mij een slaapkamer op met stromend water en een terrasdeur op het zuiden naar het platte dak van de bijkeuken. Mijn oude slaapkamer werd daardoor een studeerkamer met bibliotheek.

Hartaanval SL, midden in de kerstdrukte. Met z’n allen wordt de Firma de feestdagen doorgeloodst en SL decreteert vanaf zijn bed in het ziekenhuis een fles wijn voor ieder als extra gratificatie. 
Dat Ma met haar hand in de kokende olie had gezeten, hoorde hij pas ver in het volgende jaar. Tijdens het bezoek hing zij haar jas over haar omzwachtelde arm en ging zo naast het bed zitten, dat zij met haar linkerhand mijn vaders hand kon vasthouden.

1970
Volgens uw mededeling werkten uw kinderen Gretha en Willem volledig in het bedrijf. De winst over 1970 werd ongunstig beïnvloed door het vervallen van de lijfrenteverplichting (een lastpost in mindering: oma leeft niet meer).

Kosten levensonderhoud van uw zoon Leo.
Deze was tot medio 1970 op een brugschool. Na de vacantie is hij bij derden in loondienst gegaan. 7 maanden kost en inwoning à 140 gulden = 980
zakgeld. kleding, vacantiegeld etc. = 300

opmerkingen:

1. Volgens uw mededeling asisteert uw echtgenote bij de winkelverkoop en het verpakken van koek, cake e.d.
   Tevens verzorgt zij de inkoop van goederen, benodigd voor de winkel en de wijk.
   Een redelijke beloning voor deze werkzaamheden is volgens u te stellen op minstens 1.800 gulden.
    

2. rekening houdend met vorenstaande opmerking bedraagt de verschuldigde belasting in tariefgroep III/5 68 gulden.
    

Het gezin is weer kleiner geworden. Sam trouwt in augustus en Jos vertrekt naar de hotelschool in Maastricht. De kosten voor eigen gebruik gaan met 250 gulden omlaag. Greet & Wim werken nog steeds volledig thuis. 

1971
Vanaf 16 augustus wordt het zaakpand verbouwd. Op 1 november is het gereed en wat blijkt uit het jaarverslag: 

De "Bakkerij & Kookerij sedert 15 mei 1834 te Noordwijkerhout"
wordt naar Samuel senior vernoemd: "Restaurant den Oude S". Bescheiden werd er begonnen als "petit-restaurant".
Vanaf 10.00 uur was er koffie met appeltaart en voor een broodje Obelix kon je tot 02.00 de keuken in beweging zetten. 
Vooral tussen de namiddag en de late avond ontwikkelde zich de Keuken van Sam & Annie. 

De netto-bedrijfswinst van de Firma stijgt met bijna 14%.
In augustus trouwt Greet en wordt er gestopt met het gratis weggeven van taarten. 
Tot 5 augustus hebben Greet en Wim voor de Firma gewerkt. Voor 25 gulden per week neemt Wim "de broodwijk" over. De Volkswagen-bus wordt als privé-wagen aangemerkt. 
De netto-bedrijfswinst stijgt nog steeds. Ongetwijfeld zijn daar de weer toenemend gehonoreerde activiteiten van Ma mede debet aan. 
 

1972
"Door het huwelijk van uw dochter Greet in augustus 1972 bestaat uw gezin sedertdien uit 6 personen.
Volgens uw mededeling werkten uw kinderen Gretha en Willem tot 5 augustus 1972 volledig in het bedrijf.
De waarde van de aan hen verstrekte kost en inwoning etc. hebben wij, in overleg met u, gesteld op 1.980 gulden per jaar per persoon.
Bij de beoordeling van vorenstaande vergelijkende cijfers dient in aanmerking te worden genomen, dat u sedert 5 augustus 1972 geen brood meer verkoopt, doch alleen nog gebak, koekjes enz. en doorverkoopartikelen verhandelt.
Doordat uw zoon Samuel thans over een vol jaar huur betaalde en u sedert augustus 1972 de garage aan uw zoon Wim verhuurt, steeg de huuropbrengst met 3.750 gulden.

U maakt aanspraak op kinderaftrek voor de volgende studerende kinderen:
a. Anna volgt, geheel voor uw rekening, opleiding apothekersassiste
b. Jozef volgt, geheel voor uw rekening, de hotelschool te Maastricht
c. Barabara bezoekt sedert 15 augustus 1972, geheel voor uw rekening, de Pedagogische Academie te Heemstede.

Er wordt geen vergelijkend overzicht met voorgaande jaren meer gemaakt.
Leo heeft Sam’s plaats bij Gerard Willemse ingenomen. De zaak van Sam slaat aan.

1973
"Een inkoopschuldenboek werd voorheen alleen voor de BTW bijgehouden.
Aangezien u nu, volgens uw mededeling, bent vrijgesteld van de verplichting tot het doen van BTW-aangiften, wordt dit boek nu niet meer bijgehouden.
Op de geboekte contante ontvangsten konden wij geen controle toepassen.
Aangezien u tot augustus 1972, naast de banketbakkerij, ook brood e.d. bakte, terwijl u in 1973 alleen nog maar de banketbakkerij hebt aangehouden, heeft een vergelijking tussen het resultaat over 1972 met die over 1973 o.i. weinig zin.
De omzet is uiteraard sterk teruggelopen, het onkostenverlies daalde aanmerkelijk, terwijl er ook geen loonbetalingen meer zijn geschied."

"PM" staat nog steeds wat oma G achterliet. De lening aan de kerk is klaarblijkelijk bedoeld voor het eeuwige leven. 
Het kapitaal van de Firma was oneindig groter dan toen SL begon. "Nihil" in 1949, maar nu een zakenpand dat 75,46% van de activa uitmaakt en 208% van de passiva beloopt. 
Het aanvankelijk "petit" restaurant is inmiddels een zeer gewaardeerd etablissement geworden met mooie gerechten en fraaie wijnen.

1974
Volgens uw mededeling hebt u gedurende het gehele boekjaar 1974 geen brood meer gebakken, respectievelijk verkocht. U hebt alleen nog een kleine banketbakkerij. De waarde van het eigen verbruik is volgens u te stellen op hoogstens 250 gulden.

Het gezin bestaat nog uit slechts vier personen.
U maakt aanspraak op kinderaftrek voor uw dochter Anneke, die een opleiding voor apothekersassistente volgt. De kosten voor haar komen grotendeels voor uw rekening.
In verband hiermede aftrek voor twee kinderen.
Over het berekende inkomen bent u in groep 4, met aftrek voor twee kinderen, geen belasting verschuldigd.

1975  
De Oude S, als restaurant, krijgt er een zaal bij.
Jan verhuist naar deTeunisbloem aan de Maandagse Wetering. Zijn onderkomen, studeer- & slaapkamer, wordt omgebouwd tot keuken. Twee kinderen, Leo en Anneke blijven met Pa en Ma boven het restaurant wonen. Sam, Annie en hun kinderen verkameren het zaaltje en krijgen, qua leefruimte, iets meer comfort.

De Oude S, als persoon, maakt de eindbalans op van Firma van Hensbergen.

De Firma, opgericht in 1834, heeft 141 jaar actief bestaan.
 

het firmament
30 jaar de luifel voor
jan's omstandigheden,
werkend aan
de menselijke opdracht

1945-1957    1958-1960    1961-1975

8-8-1977

de kinderen vieren 
hun 250-jarig bestaan

herinneringen, verhalen, foto's uit de kinderjaren
Mijn Gemene Leven
update-versie 24 november
met nieuwe visite-verhaaltjes en images

tijdens de 2020-lockdown-2021
geschreven voor buren,
vrienden & familie

het koepelberg archief

 

renergetic copyright - foundation inner road - rotterdam 1998
disclaimer  
  laatste update:  04-12-2022 14:44